نظام نامه گروه هاي تخصصي سازمان استان
1- مقدمه
نظامنامه گروههاي تخصصي در سال 1383 تدوين و در سال 1384 شرح وظايف آن بازنگري و تكميل شد. در سال 1387 طبق نظر اكثريت سازمان استان ها، چگونگي انتخاب هيأت رئيسه آن اصلاح شد كه در تاريخ 1387/4/6 به تصويب شوراي مركزي رسيد. اين نظامنامه به موجب ماده 17 قانون نظام مهندسي معدن و مواد 70، 71 و 72 آيين نامه اجرايي آن تدوين شده و با توجه به بند 29 از ماده 66 آيين نامه اجرايي، بطور هماهنگ در تمام سازمان استان ها قابل اجرا است.
معاني و مفاهيم عبارت ها و واژه هاي به كار رفته در اين نظامنامه طبق آيين نامه اجرايي قانون نظام مهندسي معدن است.
2- سازمان گروههاي تخصصي
1-2- در هر سازمان استان براي هريك از رشته هاي اصلي شامل معدن، زمين شناسي، نقشه برداري و متالورژي استخراجي، كه تعداد اعضاي آن بيش از 5 نفر باشد، گروه تخصصي تشكيل مي شود.
تبصره- هر يك از رشته هاي مرتبط نيز كه مورد پذيرش سازمان قرار گيرد، مي توانند به موجب تصميمات كلي سازمان و پس از تصويب هيأت مديره سازمان استان با حفظ شرايط اين نظامنامه، گروه تخصصي تشكيل دهند.
2-2- هر گروه تخصصي داراي يك هيأت رئيسه است كه نمايندگي گروه تخصصي آن رشته را در امور مربوط به عهده خواهد داشت. هيأت رئيسه براي رشته هايي كه تا 30 نفر عضو دارند، از 3 نفر عضو اصلي و يك نفر عضو علي البدل و براي رشته هاي با تعداد اعضاي بيشتر، از 5 نفر عضو اصلي و 2 نفر عضو علي البدل تشكيل مي شود.
تبصره- تعداد اعضاي سازمان در هر رشته در تاريخ شروع به كار هيأت مديره هر دوره، ملاك تعيين تعداد اعضاي هيأت رئيسه است و درصورت تغييرات اعضاي رشته در طول مدت 3 سال بعدي، تعداد اعضاي هيأت رئيسه بدون تغيير باقي مي ماند.
3-2- هيأت مديره هر دوره سازمان استان موظف است حداكثر سه ماه پس از تاريخ شروع به كار خود، هيأت رئيسه گروه هاي تخصصي را تشكيل دهد.
4-2- شرايط عضويت در هيأت رئيسه گروه تخصصي به شرح زير تعيين مي شود:
- دارا بودن مدرك تحصيلي حداقل كارشناسي در همان رشته تخصصي مورد نظر.
- دارا بودن پروانه اشتغال معتبر.
- دارا بودن شرايط مندرج در ماده 11 قانون، كه شرايط فوق جايگزين بند پ آن مي شود.
5-2- طبق مفاد ماده 72 آيين نامه اجرايي، در رشته هايي كه حداقل يك نفر عضو در هيأت مديره دارند، لازم است يك نفر از اعضاي هيأت مديره سازمان استان در رشته مربوط، به انتخاب هيأت مديره به عنوان عضو هيأت رئيسه گروه تخصصي تعيين شود.
6-2- براي انتخاب هيأت رئيسه هر گروه تخصصي، هيأت مديره از بين اعضاي مجرب و برجسته آن گروه، كه داراي شرايط مندرج در بند 2-4 باشند، به تعداد حداقل 2 برابر تعداد مورد نياز انتخاب و از آنان دعوت مي كند تا از بين خود افراد مورد نياز را (با در نظر گرفتن بند 2-5) انتخاب و به هيأت مديره معرفي كنند. پس از تأييد انتخاب افراد هيأت رئيسه گروه تخصصي توسط هيأت مديره، احكام آنان توسط رئيس سازمان استان صادر و امضا مي شود.
تبصره- چنانچه تعداد اعضاي واجد شرايط و متمايل به عضويت در هيأت رئيسه گروه تخصصي، به حداقل 2 برابر تعداد مورد نياز نرسد، هيأت رئيسه گروه تخصصي تشكيل نمي شود. اما در هر زمان كه به اين تعداد برسد، لازم است هيأت مديره براي تشكيل آن اقدام كند.
7-2- مدت عضويت اعضاي هيأت رئيسه 3 سال (و چنانچه طبق تبصره بند 2-6 باشد تا پايان دوره) و انتخاب مجدد هر يك از آنان بلامانع است. هيأت رئيسه موظف است تا پايان دوره و شروع به كار هيأت رئيسه جديد همچنان به انجام وظايف خود ادامه دهد.
8-2- هيأت رئيسه هر گروه مي تواند درصورت لزوم و با تأييد هيأت مديره سازمان استان، كميته هاي تخصصي فرعي براي گرايشها و تخصص هاي مختلف در گروه مربوط تشكيل دهد. نحوه انتخاب، تعداد، شرايط و ساير مقررات مربوط به تشكيل هركميته و شرح وظايف آن بايد توسط هيأت رئيسه آن گروه پيشنهاد شود و به تأييد هيأت مديره سازمان استان برسد. كميته تخصصي فرعي داراي عنوان گرايش و تخصص مربوط است و زير نظر هيأت رئيسه گروه تخصصي سازمان استان انجام وظيفه مي كند.
9-2- هيأت رئيسه هر گروه تخصصي مي تواند تشكيل كميته تخصصي فرعي در هر يك از نمايندگي هاي سازمان استان را كه داراي حداقل 30 نفر عضو در آن رشته باشند، به هيأت مديره پيشنهاد كند. در صورت تصويب هيأت مديره، كميته تخصصي فرعي مركب از 3 نفر با همان شرايط و ترتيب هيأت رئيسه گروه تخصصي اصلي، تشكيل مي شود. شرح وظايف كميته توسط هيأت رئيسه گروه تعيين مي شود. كميته تخصصي فرعي داراي عنوان نمايندگي مربوط است و زير نظر هيأت رئيسه گروه تخصصي سازمان استان انجام وظيفه مي كند.
3- تشكيل و اداره جلسات
1-3- هيأت رئيسه در اولين جلسه از بين خود يك رئيس، يك نايب رئيس و يك منشي براي مدت يك سال انتخاب مي كند و تجديد انتخاب آنها پس از انقضاي هر دوره يك ساله بلامانع است.
2-3- برنامه تشكيل جلسات هيأت رئيسه هر گروه تخصصي، در چارچوب برنامه مصوب سازمان استان، توسط هيأت رئيسه تنظيم و پس از تأييد هيأت مديره اجرا مي شود.
3-3- مسؤليت تشكيل و اداره جلسات به عهده رئيس و در غياب او به عهده نايب رئيس است.
4-3- جلسه هيأت رئيسه با حضور اكثريت اعضا رسميت مي يابد و تصميمات با رأي موافق اكثريت اعضاي هيأت رئيسه معتبر است.
5-3- هيأت رئيسه مي تواند برحسب موضوع مورد بررسي از افراد متخصص و صاحب نظر، براي مشورت و اعلام نظر در موارد معين دعوت كند تا بدون حق رأي در جلسه حضور يابند.
6-3- پس از پايان هر جلسه، صورتجلسه اي از خلاصه مذاكرات و تصميمات هيأت رئيسه توسط منشي تنظيم مي شود و به امضاي اكثريت اعضا مي رسد. تصوير يا يك نسخه از صورتجلسه مصوب هيأت رئيسه براي اطلاع هيأت مديره به رئيس سازمان استان تحويل مي شود.
7-3- هريك از اعضاي هيأت رئيسه كه نتواند در جلسه اي شركت كند بايد مراتب را حداقل 24 ساعت قبل از تشكيل جلسه به رئيس (يا نايب رئيس) اطلاع دهد.
8-3- چنانچه هريك از اعضاي هيأت رئيسه در مدت 3 ماه متوالي در تمام جلسات و يا در مدت 6 ماه متوالي در 5 جلسه غيبت كند، مستعفي تلقي شده و هيأت رئيسه مي تواند از هيأت مديره سازمان استان درخواست كند تا عضو علي البدل را جايگزين وي كند.
9-3- چنانچه جلسه هاي هيأت رئيسه به علت عدم حضور اكثريت لازم، به مدت 3 ماه متوالي تشكيل نشود، هيأت مديره سازمان استان بجاي اعضايي كه امكان حضور در جلسات را نداشته اند، اعضاي علي البدل را دعوت به كار مي كند و درصورت عدم تكافو مي تواند اعضاي جديدي را، مطابق شرايط اين دستورالعمل، براي تكميل هيأت رئيسه انتخاب كند.
10-3- به اعضاي هيأت رئيسه براساس تعداد جلسات حضور يافته، حق جلسه پرداخت مي شود. تأييد و گزارش كاركرد ماهانه اعضا، به عهده رئيس هيأت است. مبلغ حق جلسه توسط هيأت مديره سازمان استان و براساس مقرراتي كه شوراي مركزي هر سال اعلام مي كند، تعيين مي شود.
4- مسئوليت ها، اختيارات و شرح وظايف هيأت رئيسه
هيأت رئيسه هر گروه تخصصي ضمن مشورت و كسب نظر از اعضاي گروه، امور تخصصي مرتبط با رشته خود را در جلسات خود طرح و مورد بررسي و حل و فصل قرار مي دهد و نظرها و پيشنهادهاي خود را به هيأت مديره سازمان استان اعلام مي كند. هيأت مديره نيز قبل از تصميم گيري در اموري كه اختصاصاً مرتبط با يكي از رشته ها است، نظر هيأت رئيسه گروه تخصصي مربوط را استعلام كرده و آنرا در تصميم گيري هاي خود مورد توجه قرار مي دهد.
اجراي اهداف و وظايف نظام مهندسي معدن، كه در ماده 2 قانون شرح داده شده، بطور عمده به فعاليت هاي گروه هاي تخصصي سازمان هاي استان ها بستگي دارد. هيأت رئيسه هر گروه تخصصي موظف است درچارچوب مقررات سازمان، برنامه ها و طرح هاي جديد در جهت تحقق اهداف قانون به هیأت مدیره پیشنهاد و در اجرای بند های 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10، 11، 23، 24، 25، 26، 27، 30، 31، 31، 32، 33، 34و 35 ماده 66 آيين نامه اجرايي با هيأت مديره همكاري كند.
هيأت مديره سازمان استان مي تواند تمام يا بخشي از اختيارات خود براي انجام وظايف مربوط به هر رشته را، براي مدتي معين به هيأت رئيسه گروه تخصصي مربوط واگذار كند. جزئيات شرح وظايف هرگروه تخصصي و برنامه هاي اجرايي مربوط، توسط هيأت رئيسه و با در نظر گرفتن خط مشي هاي اعلام شده از سوي مسئول رشته تخصصي سازمان، تنظيم و پس از موافقت هيأت مديره به مورد اجرا گذاشته مي شود. پاره اي از وظايف كلي گروه هاي تخصصي، بدون آنكه محدود به آنها باشد، به شرح زير دسته بندي شده است:
الف- عمومي
- برقراري ارتباط منظم با مسئول رشته تخصصي سازمان به منظور اعلام نظر و پاسخ در موارد خواسته شـده و تهيـه گزارش ادواري و تكميل فرمهاي مورد نياز
- انتخاب اعضايي از رشته تخصصي و دعوت به همكاري به صورت انفرادي يا با تشكيل زيركميته تخصصي براي انجام وظايف گروه تخصصي، با كسب موافقت هيأت مديره
- برقراري ارتباط با هيأت مديره و مسئولان بخش هاي مختلف اجرايي در سازمان استان، بـه منظـور: مشـاوره، ارائـه پيشنهاد، اعلام نظر، پاسخ به سؤال ها و كمك به اجراي وظايف در زمينه تخصصي
- هماهنگي با ساير گروههاي تخصصي در اجراي برنامه ها و فعاليت ها
- همكاري با مراجع مربوط در هنگام بروز سوانح معدني و بلاياي طبيعي
- ايجاد ارتباط مستمر با تشكل هاي علمي، فني، حرفه اي وكارگري
- ايجاد ارتباط با گروه هاي تخصصي استان هاي مجاور و تشكيل جلسات مشترك به منظور تبادل اطلاعات
- ارائه راهكارهاي مناسب براي كاريابي فارغ التحصيلان
- بازديد ادواري از طرح ها، معادن، كارخانه ها و واحدهاي استان و تنظيم گزارش براي ارائه به هيأت مديره
- بررسي و اعلام نظر درمورد طرح ها و پرسش هاي مورد درخواست سازمان صنايع و معادن استان
- تعيين نماينده رشته براي شركت در كميسيون ها و شوراهاي تصميم گيري در سطح استان
- معرفي كارشناس ذي صلاح جهت ارائه خدمات كارشناسي فني به مراجع قضايي و قبول داوري در اختلافاتي كه داراي ماهيت فني است.
ب- ترويج اصول مهندسي
- كمك به ترويج اصول صحيح مهندسي و همكاري با سازمان صنايع و معادن استان و مراجع مسئول براي كنترل و مراقبت از اجراي دقيق اصول و مقررات فني و رعايت ضوابط تهيه طرح ها در فعاليتهاي معدني استان.
- همكاري در تدوين دستورالعمل هاي فني مربوط به رشته تخصصي درصورت نياز
- اعلام نظر درباره ضرايب سختي كار و ضرايب منطقه اي و حق الزحمه خدمات مهندسي در حوزه استان
- همكاري با مسئول رشته تخصصي سازمان براي تدوين شرح وظايف مشاغل مختلف رشته
پ- نظارت بر فعاليت اعضا
- انتخاب اعضاي سازمان استان براي انجام كارهاي مختلف برحسب درجه و نوع فعاليت
- تدوين كارنامه براي اعضا و نظارت بر فعاليت هاي آنان
- تدوين فرمهاي گزارش دهي ادواري براي مسئولان فني و ساير مشاغل
- نظارت بر چگونگي ارتباط في مابين اعضا و كارفرمايان
- تدوين و ايجاد سازوكارهاي مناسب براي نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسي توسط اشخاص حقيقي و حقوقي عضو سازمان در تهيه طرح ها و انجام صحيح وظايف شغلي و معرفي متخلفان به شوراي انتظامي و مراجع قانوني ذي صلاح از طريق هيأت مديره
- اعلام نظر كارشناسي در صورت درخواست شوراي انتظامي استان
ت- آموزش و پژوهش
- برنامه ريزي دوره هاي آموزش تخصصي و بازآموزي در سطوح كارشناسي و بالاتر، طبق برنامه هاي آموزشي سازمان، براي شاغلان در استان، با استفاده از امكانات دانشگاه ها و با همكاري آنان
- برنامه ريزي دوره هاي آموزش حرفه اي براي تكنيسين ها و استادكاران، طبق برنامه هاي آموزشي سازمان، با استفاده از امكانات آموزشي دانشگاه ها و مؤسسه هاي آموزشي با همكاري آنان
- برنامه ريزي دوره هاي آموزش حرفه اي ويژه كارگران، طبق برنامه هاي آموزشي سازمان، با استفاده از امكانات مؤسسه هاي آموزشي، اداره كار و معادن بزرگ استان
- همكاري در برگزاري آزمون هاي تخصصي و ادواري سازمان
- ترغيب و همكاري با اداره كل كار استان براي ايجاد مركز تحقيقات حرفه اي در فعاليتهاي معدني
- ترغيب و همكاري با اداره كل بهداشت استان براي ايجاد مركز معاينات و همچنين تدوين و انجام طرح هاي تحقيقاتي بهداشت حرفه اي در فعاليتهاي معدني
- همكاري با دانشگاه ها براي تدوين طرح ها و پروژه هاي دانشجويي از موضوع هاي فني و مشكلات فعاليت هاي معدني استان
- تدوين و اجراي طرح هاي تحقيقاتي زيست محيطي و ايجاد پايگاه هاي مطالعات و پايش درازمدت تغييرات محيطي ناشي از عمليات معدني با همكاري سازمان محيط زيست و دانشگاه ها
- ايجاد ارتباط بين دانشگاه و صنعت به منظور بهبود كيفيت كارآموزي دانشجويان و كارورزي فارغ التحصيلان.
ث- ارتقاي دانش فني
- همكاري در تدوين بانك هاي اطلاعاتي و گردآوري اطلاعات مورد نياز رشته و تشكيل پايگاه اطلاعات استاني.
- تعيين موضوع و تهيه مقاله با همكاري اعضاي رشته، جهت ارائه به مسئول رشته تخصصي سازمان
- گردآوري آمارهاي مختلف و انجام تجزيه و تحليل هاي آماري و ارائه پيشنهاد برمبناي تجزيه و تحليل ها به مسئولان مختلف از طريق هيأت مديره
- برگزاري مسابقات تخصصي
- تشويق و حمايت از فعاليت هاي با ارزش و اعلام نظر در انتخاب مهندسان برجسته
- پيشنهاد و مشاركت در برگزاري گردهمايي ها و سمينارهاي علمي و تخصصي
- تنظيم برنامه هاي بازديد از واحدهاي مختلف براي اعضاي سازمان استان
- معرفي آخرين دستاوردهاي علمي و حرفه اي به اعضاي رشته
- تهيه و توزيع فيلم هاي آموزشي و اطلاعاتي با استفاده از امكانات واحدهاي معدني و صنعتي استان
ج- گسترش فعاليت هاي معدني
- بررسي تنگناها و مشكلات واحدهاي عملياتي و شركت هاي مشاور و پيمانكار و پيشنهاد راهكارهاي اصلاحي.
- طرح راهكارهاي افزايش بهره وري با كسب نظر از اعضاي رشته و مديران صنعت و تبليغ آن
- همكاري با مسئولان و سازمان هاي ذيربط در تدوين استراتژي توسعه كمي و كيفي فعاليت هاي معدني در حوزه استان
- تدوين پروژه هاي امكان سنجي شده با استفاده از پتانسيل ها و امكانات استاني و ارائه به سرمايه گذاران ذي صلاح جهت گسترش سرمايه گذاري در فعاليتهاي معدني.